Systemisch werk & opstellingen
Familieopstellingen & Systemisch werk
We maken allemaal deel uit van groepen, oftewel systemen. Deze systemen zijn bijvoorbeeld: je gezin van herkomst & je familie. Een systeem is ook je vriendengroep, een klas kinderen, een team in een organisatie, de samenleving enz. Dit is de betekenis van systemisch werk; dat we allemaal deel uitmaken van groepen, oftewel systemen. Binnen al die systemen zijn er (onbewuste) patronen en dynamieken aanwezig die bepalen hoe individuen zich bewegen. Als je eenmaal systemisch kijkt & luistert ontdek je vaak hele andere dingen en gaat er een andere wereld voor je open.
Opstellingen
Werken met opstellingen is een mooie en krachtige manier om snel duidelijk te krijgen wat er speelt in de onderstroom van een systeem. Opstellingen is een methode binnen het systemisch werken. In een opstelling wordt de zogeheten onderstroom zichtbaar door onder andere het visueel neerzetten van het systeem. Zodra deze onderstroom zichtbaar wordt binnen een opstelling, komt er inzicht en via (soms enkele) interventies ontstaat er een ander beeld. Dan kan verandering op gang komen en kan binnen families liefde (weer) stromen.
De meest bekende vorm van opstellingen is familieopstellingen
Inmiddels zijn familieopstellingen behoorlijk bekend geworden. Daarnaast zijn nog veel meer mogelijkheden om via opstellingen antwoorden te krijgen. Naast familieopstellingen zijn er ook: organisatieopstellingen; het opstellen van je verlangen (IZR); relatie- en single- opstellingen; opvoedopstellingen; keuzeopstellingen; intervisie- en casuïstiek-opstellingen; innerlijk-kind-opstellingen; traumaopstellingen; geboorte-opstellingen; L.I.P. (Levens Integratie Proces); emotieopstellingen; ziekte- en symptoomopstellingen en vast nog veel meer. Er zijn vele vormen en soorten opstellingen en er is dus veel mogelijk.
Welke vragen kun je opstellen?
Vrijwel elke vraag die je hebt, kan opgesteld worden. Het is belangrijk dat het een vraag of verlangen is over jezelf. Opstellen kan individueel & in een groep. Ik gebruik het ook met koppels binnen systemische relatietherapie. Via opstellingen kom je snel naar de kern. Dat wat er in de onderstroom speelt wordt snel helder. Soms is dat totaal iets anders dan wat je hoofd bedenkt. Van daaruit kun je andere bewegingen maken.
Soorten opstellingen
Groepsopstelling
Een opstelling in een groep
Als je in een groep gaat werken met opstellingen, dan kies je mensen die aanwezig zijn om representant te zijn. Deze mensen “representeren” bijvoorbeeld jouw vader, moeder, broer, zus of je collega, team enz. Zij vertegenwoordigen in de opstelling de mensen waar jouw vraag over gaat. Je kiest ook iemand voor jezelf, iemand die jou representeert. Als het systeem dan in de ruimte staat, kijken en voelen we wat er speelt en welke dynamieken er zichtbaar worden. Via (soms enkele) interventies ontstaat er een ander beeld. Vaak is het prettig om enkele zinnen uit te spreken. Dat beeld en het uitspreken van zinnen heeft vaak een diep helende werking.
Individuele opstelling
Individuele opstelling
Tijdens een individuele opstelling kunnen we op verschillende manieren werken. Met poppetjes; vloerankers en/of A4-tjes met woorden die belangrijk zijn voor jouw vraag. Jij legt deze vloerankers, en/of A4-tjes op de vloer. Vervolgens ga jij op de verschillende vloerankers staan (op de verschillende posities) en ga je voelen en ervaren wat er gebeurt op die plek. Als het helpend is, ga ik ook een plek innemen als representant en vertel ik wat ik op die plek ervaar. We gaan dan door middel van de vragen die ik je stel op zoek naar de onderliggende dynamieken. Zo komen we tot een inzicht in wat jij anders kunt doen en wat helpend is voor jou. Het mooie aan deze methode is dat je het gaat ervaren door middel van wat je merkt of voelt als je op de verschillende posities gaat staan.
Relatie/ single opstelling
Relatie/single opstelling of relatietherapie door middel van systemisch werk/opstellingen.
Relatieopstellingen kunnen op verschillende manieren: mét je partner, zonder je partner, vragen van singles, alles is mogelijk. Een relatievraag kun je in een groepsopstelling uitwerken, maar ook individueel of als partners. Wanneer partners samen willen werken aan hun relatie gaan we na de intake in ieder geval in vijf sessies aan de slag met verschillende vragen. Die werken we uit in een tafelopstelling of werken met vloerankers. De relatiedynamiek waar jullie in zitten wordt helder door het onderzoeken van patronen en familieopstellingen en je krijgt praktische tips in hoe je die patronen kunt doorbreken.
Intervisie opstelling
Intervisieopstelling
Elk team dat aan intervisie doet kan een intervisieopstelling aanvragen.
Het leuke van een intervisieopstelling is dat het eens een hele andere manier is van het stellen van je intervisievraag. Juist door je vraag op te stellen in de ruimte met je collega’s als representanten, kom je vaak tot hele andere inzichten en ervaar je op een totaal andere manier je intervisie!
Casuïstiek opstelling
Casuïstiekopstelling
Samen met je team ontdekken & ervaren wat een casuïstiekopstelling kan betekenen?
Bij een casuïstiekopstelling stellen we een vraag op in de ruimte samen met collega’s. Je collega’s kunnen dan representant zijn voor jou & de personen waar jouw vraag over gaat. We gaan met elkaar naar de onderlaag en komen vaak tot hele andere inzichten. Mogelijk gaan jullie andere stappen zetten. Probeer het eens, het is een hele andere manier van casuïstiek!
Opvoedopstellingen voor elke ouder
Opvoedopstellingen voor elke ouder
Opvoeden kan een mooie en op sommige momenten ook pittige taak zijn. Soms gaat het opvoeden niet zo makkelijk en weet je het als ouder(s) even niet meer. Dat gevoel kent iedere ouder die één of meer kinderen opvoedt.
Trauma opstellingen
Traumaopstellingen
Trauma betekent letterlijk een lichamelijke of psychische verwonding. Deze gebeurtenis is zo schokkend, dat er blijvende psychische en emotionele problemen kunnen ontstaan. We ervaren psychisch trauma, als we ons in een situatie bevinden, waar we voor ons leven moet vrezen. We voelen (doods)angst, voelen ons hulpeloos en onmachtig. Zo’n absolute mentale of fysieke overweldiging is zó allesoverheersend dat we als we in deze situatie terecht komen, gaan vechten, vluchten of als beide niet mogelijk zijn, gaan bevriezen (we komen dan in een soort innerlijke verlamming terecht, een complete gevoelloosheid).
Organisatieopstellingen
Organisatieopstellingen
Soms gebeuren er dingen in organisaties die lastig te verklaren zijn. Iets wat maar blijft spelen in de bovenstroom en waar maar geen vat op te krijgen is. Ik noem hier bewust de bovenstroom. Dit iets is wat we zien en horen. In elke organisatie en in elk team is er ook een onderstroom. Dat is datgene wat we niet zien en horen. Vaak is het wel voelbaar.
Een organisatieopstelling is een werkwijze binnen het systemisch werken. Op een eenvoudige, maar zeer effectieve manier wordt de (verstoorde) dynamiek binnen een organisaties helder. Er wordt op een systemische manier gekeken naar wat er zich in de onderstroom afspeelt. Daardoor krijg je inzicht in ongewenste of onverklaarbare verschijnselen binnen een systeem zoals je organisatie. Daar kun je vervolgens gemakkelijk verder mee!
Innerlijk kind opstellingen
Innerlijk kind opstellingen
Iedereen heeft innerlijke kinderen in zich. Er wordt mee bedoeld dat we bepaalde delen vanuit onze kindertijd nog steeds met ons meedragen. Ons innerlijke kind is een samenvoegsel van allerlei gevoelens uit het verleden, uit onze kinderjaren, die destijds zijn ontstaan en meestal weggestopt zijn.
Wij als mensen worden (vaak) gedreven door onze denk- en gedragspatronen. Vaak gebeurt dit onbewust. De manier waarop we denken, we ons gedragen en de manier waarop we tegen dingen aankijken. Vaak weten we niet waar het vandaan komt dat we doen zoals we het doen. Een innerlijk kind opstelling geeft je helderheid.
“Praten is heel anders dan ervaren.
In een opstelling kun je het voelen, waardoor het direct duidelijk is”
Voorbeeldvragen
Persoonlijke vragen:
Het loopt al langere tijd niet zo lekker tussen mij en mijn vader/moeder, broer, zus of een ander familielid, terwijl ik het graag anders wil en al van alles geprobeerd heb. Wat kan ik doen?
In ons gezin ervaar ik constant gedoe. Hoe kan het toch dat het vrijwel nooit lekker soepel loopt?
Al langere tijd voel ik me oververmoeid, waar komt dat toch vandaan en wat kan ik eraan doen?
Ik voel steeds een soort onrust, waar komt dat vandaan?
Waar komt het vandaan, dat ik het gevoel heb dat ik niet goed weet wat mijn plek is?
Waarom is mijn kind is nog steeds niet zindelijk?
Hoe komt het dat ons kind zich steeds bemoeit met onze relatie?
Mijn kind wordt vaak extreem boos en ik begrijp niet hoe dat kan, wat is er toch met hem/haar?
Relatievragen
Ik worstel met het contact met mijn partner, wat zou ik daaraan kunnen doen?
Hoe kan het dat ik altijd op de verkeerde partner val?
Volgens mij durf ik me niet te binden aan iemand, hoe kan dat?
Waarom heb ik elke keer last van verlatingsangst bij een partner en komt dat steeds terug in mijn relaties?
Werkvragen voor casuïstiek of intervisie:
Wat maakt dat ik me steeds zo verantwoordelijk voel voor alles op mijn werk?
Hoe kan het dat ik op mijn werk altijd voor iedereen goed zorg en mezelf vergeet?
Ik ervaar vrijwel altijd stress op het werk, hoe kan dat?
Er wringt iets binnen mijn bedrijf en het lukt me maar niet om dat te veranderen. Wat speelt er in de onderlaag?
Ik heb het gevoel dat ik niet goed tot mijn recht kom in de organisatie waar ik werk, hoe kan dat?
Elke keer twijfel of ik wel op de goede plek zit in mijn werk, welke plek past bij mij?
Steeds weer ontstaan er conflicten met mijn leidinggevende, hoe kan dat toch?
Hoe krijg ik in mijn bedrijf weer grip op mijn werknemers?
Dit werk doe ik nu al een aantal jaren en vraag me af of ik eens iets anders moet gaan doen en wat dan?
Soms kom ik in de weerstand m.b.t. mijn werk en ervaar dat ook bij collega’s en daar heb ik last van. Wat kan ik daarmee doen om dat te veranderen?
Ben ik integer genoeg in mijn vak?
Wil ik mezelf nog verder ontwikkelen en waarin dan?
We are who we are, because they were who they were.
Meer informatie over individuele opstellingen
Elke vraag die je hebt kan ook opgesteld worden d.m.v. een individuele opstelling. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat je het lastig vindt om je vraag te stellen in een groep mensen die je niet kent. Als jij je prettiger voelt in een 1:1 situatie en toch eens je vraag via een opstelling wilt onderzoeken dan is een individuele opstelling iets voor jou!
Hoe gaat dat dan?
Als je wilt, hebben we eerst een telefonische, teams of face-to-face afspraak, waarin we kunnen kennismaken en kunnen bespreken en overleggen. Vervolgens maken we een afspraak met z’n tweeën en hebben dan 1,5 uur de tijd om via een individuele opstelling inzichten en antwoorden te krijgen op jouw vraag. Je kunt ook direct mailen of appen voor een afspraak.
Wat is een genogram?
Een genogram is een tekening met symbolen van de stamboom van je gezin/familie van herkomst. Via het maken van een genogram worden er vaak al allerlei dingen duidelijk uit jouw systeem van herkomst. Ik stel daar vragen over en dan teken ik jouw genogram waar we dan tijdens de sessie verder mee aan de slag gaan.
Ik laat je dan bijvoorbeeld de mensen met wie jouw vraag te maken heeft neerzetten via een tafelopstelling (met poppetjes) of via vloermatjes en ga dan samen met jou kijken naar wat er opvalt en wat jij anders zou willen. Tijdens de opstellingen (in welke vorm dan ook) wordt er al veel zichtbaar over de dynamieken die er spelen en werken we toe naar een helende beweging voor jou en je familiesysteem. Wanneer je een andere vraag hebt, bijvoorbeeld over je werk, dan is een genogram in eerste instantie niet van belang. Dat zou het wel kunnen worden als we jou vraag verder gaan uitwerken.
Hoe werkt een tafelopstelling?
Een tafelopstelling is het neerzetten van jouw vraag met behulp van Playmobil of houten poppetjes. Ik vraag je dan om poppetjes te kiezen en die neer te zetten zoals jij je gezin, partnerrelatie, familie, team, klas ervaart. Je zet het systeem dus neer zoals jij het beleeft. Dan ga ik door het stellen van vragen met jou kijken naar wat er beter kan en hoe dan.
Hoe werkt een visualisatie?
Een visualisatie is een opstelling in jouw verbeelding. Ik laat je je dan voorstellen dat je bijvoorbeeld je vader of je moeder voor je ziet of je collega, je team of… en stel daar dan vragen over, wat maakt dat je inzicht krijgt in de onderliggende dynamieken en ook hier weer gaat ervaren wat je het beste kunt doen.
Hoe werkt een opstelling met vloermatjes?
We kunnen ook werken met vloermatjes en dan leg jij de matjes neer in de ruimte en op die matjes ga jij of ik staan als representant voor de verschillende personen waar jouw vraag over gaat, bijvoorbeeld een matje voor je leidinggevende, collega, cliënt of vader, moeder, broer, zus, zoon, dochter enz. Jij legt dus vloerankers neer voor wie of wat er te maken heeft met jouw vraag, Vervolgens ga je zelf op de vloerankers staan. Door op de matjes te gaan staan en te voelen ervaar je wat diegene waar je representant voor bent, ervaart op die plek. Als je dat lastig of ingewikkeld vindt, ga ik op de matjes staan en geef ik weer wat ik daar voel en ervaar. Ook dat geeft veel informatie en helpt je op weg naar wat je nu het beste kunt doen. De informatie die er komt gaat over wat er in de onderstroom speelt. Dat wordt zichtbaar en vaak komt er een antwoord wat ervoor zorgt dat er een ander innerlijk beeld ontstaat waardoor je anders om zult gaan met het vraagstuk. Je gaat dus direct ervaren welke beweging je zou kunnen maken en wat jou verder gaat helpen. Vaak ontstaat er ook duidelijkheid & rust.
We repeat what we don’t repair.